Cyberbezpieczeństwo - podstawowe informacje i zasady

W świetle obowiązującej ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (Dz.U. z 2018 r. poz. 1560 art. 2 pkt 4) Cyberbezpieczeństwo to „odporność systemów informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy”

Podmiot publiczny w związku z obowiązkiem wypełnienia zadań wynikających z ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa zgodnie z art. 22 ust. 1 UKSC zapewnia osobom, na rzecz których zadanie publiczne jest realizowane, dostęp do wiedzy pozwalającej na zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie skutecznych sposobów zabezpieczania się przed tymi zagrożeniami, w szczególności przez publikowanie informacji w tym zakresie na swojej stronie internetowej.

Pragniemy przedstawić Państwu najważniejsze zagadnienia dot. niebezpieczeństw, które mogą Państwo napotkać w szeroko rozumianej cyberprzestrzeni oraz przedstawić podstawowe informacje.

Cyberataki to przede wszystkim celowe i świadome działania cyberprzestępców, do których wykorzystują systemy i sieci komputerowe, by przy użyciu złośliwego oprogramowania dokonać kradzieży lub zniszczenia naszych danych. Brak naszej ostrożności, naiwność czy socjotechnika stosowana przez popełniających ataki sprawia, że z roku na rok liczba cyberataków rośnie.

Najpopularniejsze zagrożenia w cyberprzestrzeni:

ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania (malware, wirusy, robaki, itp.),
kradzieże tożsamości,
kradzieże (wyłudzenia), modyfikacje bądź niszczenie danych,
blokowanie dostępu do usług,
spam (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne),
ataki socjotechniczne (np. phishing, czyli wyłudzanie poufnych informacji przez podszywanie się pod godną zaufania osobę lub instytucję.

Sposoby zabezpieczenia się przed zagrożeniami:

zainstaluj i używaj oprogramowania przeciw wirusom i spyware, stosuj ochronę antywirusową w czasie rzeczywistym,
aktualizuj oprogramowanie antywirusowe oraz bazy danych wirusów (dowiedz się czy twój program do ochrony przed wirusami robi to automatycznie),
aktualizuj system operacyjny i aplikacje bez zbędnej zwłoki,
zabezpieczaj swoje urządzenia mobilne. Laptopy, smartfony i tablety należy zabezpieczać przy pomocy PINu, odcisku palca lub innych metod oferowanych przez producentów urządzeń. Wskazane jest korzystanie z urządzeń znanych producentów, zapewniających ciągłe poprawki i aktualizacje do oficjalnego oprogramowania. Nie należy instalować aplikacji nieznanych producentów, bez autoryzacji sklepów z aplikacjami. Aplikacje nieznanych producentów mogą prowadzić do wycieku danych. Nie należy udostępnić swoich urządzeń mobilnych nieznanym osobom oraz pozostawiać ich bez osobistego nadzoru. Nie należy podłączać nieznanych nośników danych, które mogą zawierać zagrożenia w postaci szkodliwego oprogramowania.
nie otwieraj plików nieznanego pochodzenia,
nie korzystaj ze stron banków, poczty elektronicznej czy portali społecznościowych, które nie mają ważnego certyfikatu, chyba że masz stuprocentową pewność z innego źródła, że strona taka jest bezpieczna,
nie używaj niesprawdzonych programów zabezpieczających,
co jakiś czas skanuj komputer za pomocą skanera antywirusowego,
sprawdzaj pliki pobrane z internetu za pomocą skanera antywirusowego,
staraj się nie odwiedzać stron, które oferują niesamowite atrakcje (darmowe filmiki, muzykę lub łatwy zarobek przy rozsyłaniu spamu) - często na takich stronach znajdują się ukryte wirusy, trojany i inne zagrożenia,
nie zostawiaj danych osobowych w niesprawdzonych serwisach i na stronach, jeżeli nie masz absolutnej pewności, że nie są one widoczne dla osób trzecich,
nie wysyłaj w e-mailach żadnych poufnych danych w formie otwartego tekstu – niech np. będą zabezpieczone hasłem i zaszyfrowane – hasło przekazuj w sposób bezpieczny,
pamiętaj o uruchomieniu firewalla,
wykonuj kopie zapasowe ważnych danych,
pamiętaj, że żaden bank, czy Urząd nie wysyła e-maili do swoich klientów/interesantów z prośbą o podanie hasła lub loginu w celu ich weryfikacji,
nie loguj się do systemów z danymi wrażliwymi za pomocą publicznych sieci Wi-Fi,
stosuj złożone hasła z wielką literą, cyfrą i znakiem specjalnym, regularnie je zmieniaj i nie stosuj zapamiętywania haseł w serwisach internetowych,
nigdy nie wysyłaj za pomocą sieci publicznej niezaszyfrowanych danych wrażliwych, które mogą posłużyć do kradzieży tożsamości (PESEL, nr dowodu osobistego itp.),
nie podłączaj nieznanego urządzenia do swojego komputera, np. znalezionego pendrive’a.

Zwiększ swoją świadomość na temat cyberzagrożeń i dowiedz się jak się przed nimi chronić:

Dla każdego - cyberhigiena https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/cyberbezpieczenstwo

Darmowy zestaw porad bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów - https://www.cert.pl/ouch/

STÓJ. POMYŚL. POŁĄCZ, kampania mająca na celu zwiększanie poziomu świadomości społecznej i promowanie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni - https://stojpomyslpolacz.pl/

Zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie sposobów zabezpieczania się przed zagrożeniami to wiedza niezbędna każdemu użytkownikowi komputera, smartphona czy też usług internetowych.